Đảo đá kỳ lạ

Tiếp nối "Những ngày lưu lạc", chú bé Nến bị địch bắt cùng đoàn phu và tù đày ra "đảo đá kỳ lạ" là nơi thực dân Pháp đang khai thác đá quý thông qua công ty P.P.V.N do quan năm Đờ Xăngtê làm đại diện. Nến gặp lại bác Quảng, bố cái The, hiện là tù nhân trên đảo này. Bác Quảng hoạt động bí mật trong chi bộ Đảng trên đảo, cùng các đồng chí thành lập các tiểu tổ võ trang khởi nghĩa. Được tổ chức bố trí, Nến đổi tên thành Đức, làm con nuôi vợ chồng thầu khoán Hồi giờ đã là quan hai công binh chuyên buôn tù và phu ra đảo đào đá cho công ty P.P.V.N. Nến làm bạn với Lưới Tơ, chắt gái của bà cụ Bến. Bà cụ đêm đêm vẫn thường cất giọng hát bài hát kể về sự tích hòn đảo, với những hòn Đá Đứng, đèo Đá Ngồi, thung lũng Đá Nằm,... ban cho con người cảnh quan kỳ thú cùng nguồn tài nguyên quý giá. Trong một lần theo mẹ nuôi đến chơi nhà Đờ Xăngtê, Nến quen ông lão Ô đầu bếp. Sau lão Hồi bị vướng mìn chết trong chuyến buôn người ở đất liền, Nến dọn đến lâu đài "Bồ câu trắng" của Đờ Xăngtê cùng mẹ nuôi. Thời cơ đến, lệnh cướp đảo được phát ra, phu và tù nổi dậy. Cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi nhưng công cuộc giữ đảo còn khó khăn hơn nhiều. Những người trên đảo lại bước vào trận chiến mới đầy cam go...

 Trích đoạn:

"Lúc bấy giờ, mở ra trước mắt tôi một vùng trời nước bao la vừa mới hửng sáng. Hai cánh tay gầy guộc và đen đúa như hai que rào bắt tréo vào nhau, đặt trên một cái bờ thành sắt hoen gỉ vẫn còn đọng đầy những giọt sương đêm lẫn với những giọt nước biển, chiếc cằm kê trên hai cánh tay, chàng Crixtốp Côlông mười bốn tuổi chợt quên mình là một người tù bị phát vãng và chàng liền tưởng tượng đang nâng chiếc ống nhòm thô sơ rất dài của những người đi biển thế kỷ XVII lên trước cặp mắt đang nheo nheo lại: trước mắt nhà thám hiểm vừa lìa bỏ đất liền, mặt biển như một chú nhóc không gia đình suốt đêm qua ngủ ngoài trời vừa chợt mở mắt, vẫn đang còn ngái ngủ."

"Những con vò võ ở tầng nước giữa ngoài biển, những con cua đá xây nhà ở các tầng rạn đá ngầm dưới đáy sâu và cả những chú rạm nước mặn ở trên các tầng nước bọt, nghĩa là tất cả những con vật ở biển có vỏ cứng và có càng đã rủ nhau đục thủng vỏ những chiếc tàu thủy đi đào vàng. Những chiếc tàu vỏ sắt ấy từ những vùng nước mặt phương Tây kéo đến chiếc nào cũng treo trên cột ống khói những dây cờ ngũ sắc rất đẹp mắt.
La liệt, lủng củng trên boong tàu, trong các khoang máy và phòng ngủ của thủy thủ, có lẽ có đến hàng nghìn hàng triệu con vật có càng từ dưới nước chui qua một cái lỗ vừa đục thủng bên hông vỏ tàu bằng sắt.
Vài ngày sau, tôm hùm, cá chuồn và mực ma bò cả vào bịt chặt ba chiếc ống khói, không tỏa khói được. Máy tàu thủy chết. Còi tàu cũng không kéo lên từng hồi hù hụ hoặc lanh lảnh được nữa."

"Với một số quân như vậy, lực lượng địch cũng có thể coi là đáng kể trong một trận tác chiến đọ súng thông thường, nhưng ở đây không phải là một trận tác chiến thông thường; mà là những tên lính xâm lược viễn chinh và lính đánh thuê đang đứng trước một lòng căm thù bùng cháy, trước những con người quyết xông vào cái chết để giành lấy cái sống, một ngọn núi lửa cố giấu và nén đã đến giờ khắc có thể làm sập đổ cả một thành phố và chôn vùi nó dưới tro bụi."

"Tôi đã cùng với những người còn sống sống thêm một năm trên cái hòn đảo ấy, bao nhiêu máu người đổ xuống không phải là nước lã, tự do đã chết nhưng tinh thần tự do khi đã nhen dậy sẽ còn sống mãi."